یادداشت دکتر قوامی پنج شنبه ۲۲ مرداد ۱۴۰۰

پنج شنبه ۲۲ مرداد ۱۴۰۰: البرز مرکزی ارتفاع ۳۰۰۰ متری:
۱- اُرس» یا «سروِ کوهی» گونه‌ای بسیار با ارزش و دیرزیست است که عمر آن تا ۲۰۰۰ سال هم می‌رسد. این درخت همیشه سبز، در مناطق کوهستانی و در ارتفاعی بیش از ۲۵۰۰ متر می‌روید. «اُرس» گیاهی مقاوم در برابر شرایط آب‌وهوایی سخت هم‌چون خشکی، گرما و سرمای طاقت‌فرسای زمستان است. ریشه درخت اُرس به گونه‌ای است که در دل سنگ‌های مستحکم نفوذ کرده تا به آب برسد از این جهت به آن در زبان محلی اُورِس (جست‌وجوگر آب) می‌گویند، این پدیده باعث استقامت بالای این درخت می‌شود. درخت «اُرس» در گذشته‌های دور به دلیل داشتن چوبی مستحکم در پل سازی، راهسازی، ساختن خانه‌های روستایی و چادرهای عشایر استفاده می‌شد. قطع بی‌رویه این گونه گیاهی به منظور تهیه سوخت و یا خانه سازی باعث کاهش جنگل‌های اُرس شده است به‌گونه ای که در سال ۱۳۷۱ قانون ممنوعیت قطع این درخت به تصویب رسید. رویش‌گاه درخت «اُرس» شمال ایران، غرب تا شرق در امتداد دامنه‌های جنوبی رشته کوه‌های البرز و از شمال غربی تا جنوب در امتداد ارتفاعات البرز و زاگرس است، منطقه حفاظت شده اُرس سیستان با مساحت ۱۱۲,۷۱۴ هکتار در رشته کوه هزار مسجد در غرب شهرستان کلات در استان خراسان رضوی یکی از زیستگاه‌های اصلی این درخت در ایران است؛
۲- احداث سد ۱۰۰ میلیون مترمکعبی نم رود ؛ بدلیل اینکه روستاهایی که با آبگیری کامل در کاسه سد قرار می گیرند باید جابجا شوند؛ ولی هنوز بدلیل عدم جابجایی خانوار ها؛ سد کامل آبگیری نشده و حدود ۵۰ درصد آب دارد؛
۳- در مسیر عشایر ؛ تعدادی زنبور دار هم تولید عسل انجام می دادند؛
۴- پشم گوسفندان که در مسیر چیده شده بود بدلیل قیمت پایین آتش زده می شد؛ قبلا برای صنایع دستی مصرف می شد
۵- از بخش ارجمند تا مقصد ( وارگه سابق هژبر یزدانی ۱۵ کیلومتر راه بود ( برای پیاده روی مسیر مناسبی بود؛ یک آبشار زیبا هم سه کیلومتر بالاتر از مقصد بود، آب فراوانی در رودخانه های فرعی جاری بود؛
۶- امروز روز قوچ اندازی به دو‌گله عشایر بود( ۲۰ قوچ شاخدار به یک گله و ۲۰ قوچ بدون شاخ برای گله دوم، مراسم خاصی مثل سپند دود کردن، انار زنی به شاخ قوچ ها برای برکت بیشتر و … نیز در حال انجام بود.۲۱ مرداد ۱۴۰۰.#هادی_قوامی