آفت سیاسی شدن مبارزه با فساد
باید بپذیریم که زنگ خطر سیاسی شدن مبارزه با فساد در کشور ما به صدا درآمده و آثار مخرب چنین مبارزهای اگر بیشتر از اصل خود مفاسد نباشد، کمتر از آنهم نیست.
فارغ از بحث ارزشگذاری و یا تأیید و عدمتأیید سخنان دیروز رئیسجمهوری در جمع مردم یزد در باب مبارزه با مفاسد اقتصادی باید بر این نکته تأکید شود که افشاگریها در مسیر مبارزه با فساد، خود یکی از نتایج برخورد نامتناسب و نامتعادل با فساد است. این دست رفتارها هم میتوانند یک واکنش باشند و هم یک کنش؛ اما هر ماهیتی که داشته باشند و با هر هدفی که انجام شوند، این واقعیت را نمیتوان رد کرد که در فضای مبارزه غیرسیاسی با فساد، افشاگریها باید جای خود را به شفافیت بدهد تا اساساً برخورد با فساد مجرای قانونی و مشخص و اصطلاحاً روتینی داشته باشد. شفافیت اساساً به پیشگیری کمک میکند و مانع از بروز و ایجاد پروندههای مختلف در دادگاهها میشود. در یک فضای سیاسی افشاگریها هم میتوانند با نیت خیر و از روی دلسوزی واقعی صورت بگیرند و هم امکان دارد که اهدافی دیگر پشت آنها باشد؛ اما همواره دغدغه توأم با این شیوه بینتیجه ماندن همه آنهاست.
به عبارتی تجربه نشان داده که چه پشت این دست افشاگریها نیت خیر و نفع عمومی وجود داشته باشد و چه نداشته باشد، نبود فرآیند شفاف مبارزه با فساد مانع از آن میشود که حقیقت واقعی عوامل فساد آشکار شود و چهبسا در نبود فرآیندهای شفاف اعتماد و سرمایه اجتماعی هم لطمه بخورد. این حق افکار عمومی است که بعد از افشاگریها و بعد از گذشت مدتی، سیستم را مورد این سؤال قرار بدهد که در پس آن افشاگریها چه اتفاقی افتاد؟ اگر واقعاً تخلف و پروندهای وجود دارد نتیجه رسیدگی به آنچه شده و اگر افشاگری بر اساس دادههای نادرست رخداده، تکلیف مدعیان چه شده است؟
نهتنها دیروز در اجتماع مردم یزد بلکه در تمام سالهای گذشته چه حجم وسیعی از موضعگیریهای فعالان و چهرههای سیاسی همه جریانهای کشور صرف افشای فساد و گفتن از پروندههای مختلف شده است؟ و مهمتر اینکه سرنوشت آن پروندهها اکنون چه شده؟ اصلاً پروندهای بوده یا خیر؟ ایجاد شفافیت در نظام مالی و مراودات اقتصادی کشور و همینطور شفاف شدن فرآیند مبارزه با فساد و فاصله گرفتن آن از مناسبات و منازعات سیاسی روزمره تنها راهی است که میتواند امیدها برای ریشهکنی یا کاهش این پدیده نامیمون را زنده نگه دارد. با همه اینها اکنون باید بپذیریم که زنگ خطر سیاسی شدن مبارزه با فساد در کشور ما به صدا درآمده و آثار مخرب چنین مبارزهای اگر بیشتر از اصل خود مفاسد نباشد، کمتر از آنهم نیست.